Home / Nieuwe zoektocht naar topstukken (2019)

Nieuwe zoektocht naar topstukken (2019)

Project proeflijst 16de-eeuwse tekeningen voor de topstukkenlijst

Na de succesvolle afronding van de opdracht om een ‘proeflijst’ op te maken met zeventiende-eeuwse tekeningen die bewaard worden in Vlaanderen en in aanmerking komen voor de Topstukkenlijst, richt het Rubenianum zich in dit Bruegeljaar op de zestiende eeuw. Samen met een stuurgroep van experts uit het vakgebied zal projectverantwoordelijke Sarah Van Ooteghem dit voorjaar opnieuw een selectie tekeningen uit openbare collecties, archieven, kerkschatten en privébezit voordragen als topstuk.

VERBORGEN SCHATTEN

Zestiende-eeuwse tekeningen behoren tot de vroegst gerealiseerde werken op papier die in Vlaanderen worden bewaard. Vijftiende-eeuwse tekeningen zijn wereldwijd een zeer schaars goed. Maar ook zestiende-eeuwse bladen zijn in veel kleinere aantallen bewaard dan tekeningen gerealiseerd vanaf de eeuwwisseling, toen het medium floreerde en tegelijk met de eerste, vaak voluit gesigneerde en gedateerde bladen die als kunstwerken op zich werden beschouwd, de vroegste tekeningenverzamelingen ontstonden. 

Een aantal zestiende-eeuwse tekeningen bewaard in Vlaanderen zijn reeds vertegenwoordigd op de Topstukkenlijst. Zo werden in 2015 vijftien bladen geselecteerd via de proeflijst ‘Beeldende kunst 16de eeuw’. Enkele van de belangrijkste meesters uit onze contreien zijn daardoor al aanwezig op de lijst, zoals Pieter Bruegel de Oude (zie beeld), Joris Hoefnagel (Compositie met vlinders, rupsen en een uil, Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet) en Hans Bol (Landschap met de val van Icarus, Museum Mayer van den Bergh). Daarnaast zijn ook enkele tekeningen opgenomen met een belangrijke cultuurhistorische waarde, zoals de anonieme Vroegste voorstelling van een aardappelplant (Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet) of het Plan van Brugge van Marcus Gheraerts (Groeningemuseum). In de Vlaamse collecties bevinden er zich echter nog meer verborgen tekeningen die het verdienen als topstuk erkend te worden.

TOPSTUKKENDECREET

Dit project kadert binnen het Vlaamse Topstukkendecreet uit 2003 dat roerend cultureel erfgoed met een bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis beschermt voor de toekomst. Werken die op de Topstukkenlijst staan, komen in aanmerking voor een gesubsidieerde conservering en restauratie en kunnen niet buiten Vlaanderen worden gebracht zonder voorafgaande toestemming van de Vlaamse Overheid.

MEER WETEN?

Sarah Van Ooteghem - Projectverantwoordelijke 

sarah.vanooteghem@antwerpen.be

* Deze grote landschapstekening vervaardigde Bruegel ter voorbereiding van een prent. Het blad werd in 2015 reeds op de Topstukkenlijst opgenomen.

Gerelateerd

  • Peter Paul Rubens, De Gemma Tiberiana,

    Op zoek naar nieuwe Topstukken (2018)

    Project proeflijst 17de-eeuwse tekeningen in Vlaanderen voor de Topstukkenlijst
    Onderzoek naar tekeningen van 17de-eeuwse meesters die in Vlaamse collecties worden bewaard.